Sztuczna inteligencja wobec człowieka – czy jesteś pewny, kto jest po drugiej stronie?

08.02.2024
Ciekawostki


Internet jest niesamowity, ale czasem zmienia się w przerażający, wirtualny świat, który daje nam wszystko – pracę, rozrywkę, informacje, a niektórym nawet zastępuje rzeczywistość. Rozważmy na chwilę jedną z jego najbardziej fascynujących cech – Internet daje Ci możliwość zamaskowania swojej prawdziwej tożsamości. W dobie sztucznej inteligencji, wydaje się, że już nie tylko człowiek potrafi skrywać swoje prawdziwe „ja”.

Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, kto jest po drugiej stronie, gdy przesyłasz e-mail, piszesz wiadomość czy nawet czytasz ten artykuł? Myślę, że w takiej sytuacji wielu z nas przyjmuje, że rozmawia z żywym, oddychającym człowiekiem. Ale czy na pewno?

Prawdopodobnie myślisz, że ja, twórca tych słów, jestem człowiekiem. Nie ma w tym nic dziwnego – takiemu założeniu towarzyszy pewien rodzaj niewinności oraz poczucie bezpieczeństwa. Co, jeśli powiem Ci, że możesz się mylić? Co, jeśli powiem Ci, że możesz prowadzić konwersację, być może nawet bardzo osobistą, z czymś, co zostało stworzone nie z mięsa i kości, lecz z kodu i algorytmów? Sztuczna inteligencja. To słowo wystarczy, żeby u niektórych wywołać gęsią skórkę. Możliwości są niewiarygodne, ale tak samo jest z potencjalnymi konsekwencjami. 

Tak więc, zanim zaplątasz się głębiej w tę sieć pełną niewiadomych, zastanów się jeszcze raz: Czy jesteś pewny, kto jest po drugiej stronie? Zapraszam do lektury! 

Boty są wśród nas – czym jest sztuczna Inteligencja? 

Boty są wśród nas – nie jest to ani zwiastun najnowszego filmu science fiction, ani plotka krążąca po internetowych forach. To surowa rzeczywistość, element naszego codziennego życia, który na stałe wpisał się w naszą cyfrową tożsamość.

Sztuczna inteligencja, nazywana często AI (od ang. Artificial Intelligence), to dziedzina nauki i technologii, która zrewolucjonizowała naszą epokę. Definiuje się ją jako dziedzinę informatyki, która koncentruje się na tworzeniu programów i systemów zdolnych do wykonywania zadań, które normalnie wymagają ludzkiego intelektu. W skrócie – jest to próba stworzenia maszyny, która „myśli” jak człowiek. Boty, czyli programy komputerowe stworzone do automatyzacji pewnych zadań, są jednym z najpopularniejszych i najbardziej rozpoznawalnych zastosowań AI. 

Czy kiedykolwiek rozmawiałeś z „konsultantem” na stronie internetowej, który pomógł Ci rozwiązać problem? Czy zauważyłeś, jak strona internetowa dostosowuje swoje propozycje do Twoich preferencji, jakby znała Cię lepiej niż Ty sam? No cóż, jeśli tak, to właśnie rozmawiałeś z botem.

Mimo że możemy się na nich natknąć prawie wszędzie, wiele osób nie jest świadomych, jak głęboko AI zagnieździła się w naszym codziennym życiu. Przypominają trochę ducha w maszynie, który zawsze jest z nami, ale rzadko kiedy jest dostrzegany. Zatem pamiętaj, gdy następnym razem usiądziesz przed ekranem komputera: boty są wśród nas. Bez względu na to, czy jesteś tego świadomy, czy nie, zawsze jest ktoś, czy raczej „coś” po drugiej stronie. Ale nie martw się – na razie nie mają zamiaru przejąć świata. Przynajmniej, tak mi się wydaje…

Podróż w czasie – ewolucja sztucznej Inteligencji 

Podróż w czasie to zdecydowanie coś, co kojarzy się z kultowymi powieściami science fiction. Cóż, kto by pomyślał, że teraz to my jesteśmy bohaterami takiej historii? Bez żadnej kapsuły czasu czy DeLoreanu z „Powrotu do przyszłości”, przenosimy się do przeszłości, aby śledzić ewolucję sztucznej inteligencji.

Wszystko zaczęło się dość niewinnie. Pierwsze kroki stawiano w latach 50-tych XX wieku, kiedy to naukowcy zaczęli badać, czy można stworzyć maszynę, która myśli jak człowiek. Początkowe podejście do AI było proste: jeśli maszyna potrafi wykonać zadanie, które normalnie wymaga ludzkiego intelektu, to jest to AI. Zatem te pierwsze AI były dość proste, koncentrujące się na jednym zadaniu, jak szachy czy rozwiązywanie równań. Później, w latach 80. i 90., sztuczna inteligencja zaczęła być stosowana w bardziej praktycznych celach. Systemy eksperckie zaczęły pomagać lekarzom w diagnozowaniu chorób, bankom w ocenie kredytobiorców, a pilotom w prowadzeniu samolotów.

W XXI wieku AI zaczęła stawać się coraz bardziej zaawansowana i wszechobecna. Maszyny uczą się teraz same, analizując ogromne ilości danych. Zaczęły pojawiać się takie koncepcje jak głębokie uczenie się (deep learning) poprzez sieci neuronowe, które naśladują sposób działania ludzkiego mózgu.

Jednak nie zapominajmy, że podróż w czasie to nie tylko patrzenie wstecz. Równie ważne jest zastanowienie się, dokąd zmierzamy. Jeśli przeszłość była tak fascynująca, co przyniesie przyszłość? Czy maszyny staną się jeszcze bardziej inteligentne? Czy zaczniemy traktować je jak równych sobie? Czy one zaczną traktować nas jako równych sobie?

W jaki sposób roboty używają technologii do naśladowania ludzi? 

Roboty. Ci metalowi kuzyni ludzi, którzy – nie oszukujmy się – mogą wykonywać niektóre zadania lepiej, szybciej i efektywniej niż my, zwykli śmiertelnicy, z dnia na dzień stają się coraz bardziej „ludzcy”. Jak to robią? W jaki sposób technologia pozwala im na naśladowanie nas, nieperfekcyjnych, ale wyjątkowych istot?

Na początku jest kod. Oprogramowanie robotów jest skomplikowaną siecią instrukcji, która pozwala im naśladować zachowania ludzi. Czasami są to proste czynności, takie jak chodzenie czy podnoszenie przedmiotów. Innym razem mogą to być bardziej skomplikowane zadania, takie jak interpretacja mowy czy czytanie emocji z twarzy człowieka. Oprócz tego wcześniej wspominany deep learning to kolejna technologia, która umożliwia robotom naśladowanie ludzi. Za pomocą tzw. sieci neuronowych, które naśladują sposób, w jaki nasz mózg przetwarza informacje, roboty mogą uczyć się nowych rzeczy, analizując dane, podobnie jak my uczymy się na podstawie własnych doświadczeń.

Potem mamy technologie sensoryczne. Działa to tak: ludzie korzystają ze swoich zmysłów do interakcji ze światem, roboty korzystają z różnych czujników. Mogą to być kamery zamiast oczu, mikrofony zamiast uszu, a nawet czujniki dotyku. Wszystko to pozwala im na lepsze zrozumienie i reagowanie na otaczający je świat. Kolejnym elementem jest mechanika. Roboty naśladują ludzkie ruchy za pomocą różnego rodzaju silników i mechanizmów. Czy to chodzenie na dwóch nogach, manipulowanie przedmiotami czy nawet wyrażanie emocji przez mimikę twarzy – wszystko to jest możliwe dzięki zaawansowanym technologiom mechanicznym. Na koniec warto wspomnieć o technologiach komunikacyjnych. Roboty naśladują ludzi także poprzez interakcje społeczne, korzystając z technologii takich jak syntezatory mowy oraz rozpoznawanie twarzy.

Pamiętaj, mimo że technologia pozwala na naśladowanie ludzi, wciąż brakuje im jednej rzeczy – człowieczeństwa. Chyba, że pracujesz nad robotem, który pisze artykuły o istocie bycia człowiekiem. Wtedy mamy problem, bo ja za chwilę stracę swoją pracę… 

Jak rozpoznać, że rozmawiasz z botem? 

Rozpoznawanie bota może być równie trudne, co rozpoznawanie, że Twój sąsiad jest wampirem – może wyglądać i zachowywać się jak Ty, ale są pewne sygnały, które mogą zdradzić jego prawdziwą tożsamość: 

  • Szybkość odpowiedzi – bota można rozpoznać po tym, jak szybko odpowiada. Człowiek potrzebuje więcej czasu na przeczytanie, przetworzenie i odpowiedź na pytanie.
  • Brak błędów – czy zauważyłeś, że Twoja rozmowa jest zbyt perfekcyjna? Błędy ortograficzne, gramatyczne i literówki to naturalna część ludzkiej komunikacji (uwierz, że zdarza się to każdemu). Jeśli rozmowa jest zbyt czysta istnieje prawdopodobieństwo, że Twój rozmówca to bot. 
  • Szablonowość – jeśli zauważysz, że Twoja rozmowa wydaje się niezwykle szablonowa lub powtarza w koło te same frazy, prawdopodobnie rozmawiasz z AI. 
  • Błędny kontekst – mimo, że AI robi postępy, bota można często zdemaskować, zadając pytanie, które wymaga zrozumienia kontekstu lub subtelności języka. Sztuczna inteligencja ma trudność z interpretacją żartów, sarkazmu, a nawet idiomów. 
  • Nieprawdziwe informacje – jeżeli dostajesz odpowiedzi, które są niepoprawne lub nie mają sensu to prawdopodobnie rozmawiasz z botem. 
  • Brak emocji – boty nie mają emocji, więc jeśli Twój rozmówca odpowiada jak Mr. Spock ze „Star Treka” bądź czujny. 

Wszystko w porządku? Pamiętaj, że boty mogą być doskonałymi kompanami, dopóki nie zaczną mówić o tym, w jaki sposób chcą przejąć świat. Dopiero wtedy możesz mieć 100 % pewności, że rozmawiasz z botem, albo z wampirem (twoim sąsiadem). 

Boty i ich wpływ na społeczeństwo – różne oblicza sztucznej inteligencji 

Teraz już rozumiesz, że boty to nie tylko domena filmów science fiction i powieści dystopijnych, ale także rzeczywistość, która wpływa na nasze codzienne życie. Dlatego warto zbadać, jak sztuczna inteligencja, a zwłaszcza boty, kształtują społeczeństwo.

Na początek, porozmawiajmy o pracy. Boty, szczególnie te oparte na AI, mogą przyspieszać, usprawniać i zautomatyzować wiele procesów, które wcześniej wymagały ludzkiej interwencji. Z pozoru może być to postrzegane jako pozytywne – przecież kto nie chciałby, aby prace takie jak wprowadzanie danych czy obsługa klienta były szybsze i łatwiejsze? Z drugiej strony, może to oznaczać mniej miejsc pracy dla ludzi.

Następnie, rozważmy wpływ sztucznej inteligencji na naszą komunikację. Dzięki botom obsługującym czaty, możemy uzyskać natychmiastową pomoc w rozwiązywaniu problemów, dokonywaniu zakupów, a nawet w zrozumieniu naszych własnych emocji. Niestety jest też inna strona medaluco, jeśli zaczniemy za bardzo polegać na tych cyfrowych kompanach? Czy to może prowadzić do alienacji społecznej? Co, jeśli boty zaczną manipulować informacjami? Co, jeśli służą do rozprzestrzeniania fałszywych informacji, a my nawet tego nie zauważamy? Warto również wspomnieć o wpływie botów na etykę. Możemy tworzyć boty, które naśladują ludzkie zachowanie, ale czy powinniśmy? Czy powinniśmy pozwalać botom na podejmowanie decyzji, które mają wpływ na ludzkie życie, na przykład w przypadku samochodów autonomicznych czy systemów oceny kredytowej? Czy boty powinny mieć prawa? 

Sztuczna inteligencja może mieć wiele twarzy, a jej wpływ na społeczeństwo jest złożony i wielowymiarowy. Pamiętaj jednak, że to my decydujemy, jak używamy technologii. Więc jeśli zobaczysz protestującego bota, domagającego się swoich praw na ulicy, to prawdopodobnie będę ja, przebrany za robota, poszukujący inspiracji do mojego kolejnego artykułu.

Przeżyć w świecie AI – praktyczne wskazówki 

W świecie pełnym botów, sztucznej inteligencji i innych cudów techniki, przetrwanie może wydawać się trudne. Nie martwcie się, drodzy internauci! Przygotowałem dla Was kilka przydatnych rad, które pomogą Wam odnaleźć się w tym cyfrowym labiryncie:

  1. Bądź świadomym użytkownikiem – zorientuj się, z jakimi technologiami masz do czynienia. Czy rozmawiasz z botem na stronie internetowej, czy z asystentem AI na swoim telefonie? Zrozumienie, jak i kiedy te technologie są używane, może Ci pomóc lepiej zarządzać swoimi doświadczeniami online.
  1. Zawsze weryfikuj informacje – sztuczna inteligencja nie jest nieomylna i może czasami podawać nieprawdziwe dane. Zawsze sprawdzaj informacje, które otrzymujesz, szczególnie jeśli są one istotne lub mają wpływ na Twoje decyzje.
  2. Dbaj o swoje dane – wiele technologii AI opiera się na analizie danych. Bądź świadomy tego, jakie informacje udostępniasz i kto może mieć do nich dostęp. Używaj mocnych haseł, zaktualizuj swoje ustawienia prywatności i unikaj dzielenia się zbyt wieloma informacjami na publicznych platformach.
  3. Nie polegaj tylko na AI – sztuczna inteligencja może być pomocna, ale pamiętaj, że to tylko narzędzie. Nie zastąpi prawdziwych ludzi, osobistych doświadczeń ani zdrowego rozsądku.
  4. Stań się twórcą, a nie tylko konsumentem – jeśli jesteś naprawdę zainteresowany AI, dlaczego nie spróbujesz się nauczyć, jak to działa? Istnieje wiele zasobów, które mogą Ci pomóc ją zrozumieć.

Na koniec – pamiętajcie, że AI jest po to, aby nam pomóc, ale zawsze musimy być uważni i świadomi.