Fake news: 5 sposobów na obronę przed dezinformacją w sieci 

28.12.2022
Ciekawostki

Fake news: 5 sposobów na obronę przed dezinformacją w sieci 

Każdy z nas na co dzień spotyka się z fake newsami, a te są jednym z największych problemów Internetu XXI wieku. W 2018 roku na zlecenie Komisji Europejskiej zostały przeprowadzone badania, które pokazały pewne dane. Można było z nich wyczytać, że aż 68% obywateli Unii Europejskiej czyta „fake newsy” co najmniej raz w ciągu tygodnia, dużo prawda? W skali całej Unii Europejskiej jest to 68% ale jeśli weźmiemy pod uwagę jedynie nasz kraj, Polskę, to dane te sięgają nawet 74%. Pojawia się więc pytanie, na które często nie znamy odpowiedzi: jak rozróżnić wartościowe, zgodne z prawdą treści od fake newsów?

Niestety, ale informacje widniejące w sieci, są bardzo groźnym zjawiskiem. Wykorzystują one nadinterpretację czytelników, bazują na ich barku wiedzy na temat stanu faktycznego oraz fałszują obraz, jaki ma rzeczywistość. Czasy, jakie obecnie mamy często określane są mianem postprawdy. Niestety, coraz częściej emocje i osobiste przekonania liczą się bardziej od prawdy i realnych faktów. Co więc z przekonaniem, że nawet najgorsza prawda jest lepsza od dobrego kłamstwa?

 Media społecznościowe i dezinformacja

Rozwój cyfryzacji, technologii oraz fakt, iż mamy coraz mniej czasu na spotkania sprawił, że życie towarzyskie i wszelkie kontakty międzyludzkie przeniosły się do sieci. Niegdyś wiedzę na temat otaczającego nas świata czerpaliśmy jedynie z gazet, które wówczas cieszyły się dużą popularnością. Obecnie papierowe źródło informacji zastąpiliśmy wiedzą pozyskiwaną z Internetu. Ludzie obecnie komunikują się za pomocą social mediów. Reuters Digital News Report przeprowadziło w 2016 roku badania, zgodnie z którymi w Polsce aż 58% osób traktowało media społecznościowe jako główne źródło informacji. W 2022 roku liczba ta jest z pewnością znacznie większa. Jednak to właśnie media społecznościowe są największym źródłem fałszywych informacji.  Codziennie zalewa nas spora ilość newsów, która osłabia naszą czujność i uwagę. Chętniej czytamy fake newsy, gdyż zwyczajnie wydają się nam one atrakcyjniejsze od innych, zwykłych informacji.

Fake news- jak go odróżnić od rzetelnej informacji? 

Na szczęście jest kilka elementów, które pozwalają nam na wychwycenie fake newsa. Dzięki nim nie damy się informacji, która jest niezgodna z prawą i w jakiś sposób nami manipuluje. Zwróć uwagę przede wszystkim na:

  • Clickbaitowe tytuły, czyli takie, których zadaniem jest przede wszystkim wywołanie sensacji
  • Adres url lub nazwa źródła, która wydaje nam się być podejrzana
  • Niestarannie i nierówne formatowanie tekstu- nikt nie przywiązuje wagi do tego, jak fake news jest zredagowany
  • Emocjonalny charakter tekstu- do pokazywania silnych emocji nie posunie się żaden ceniący się redaktor, gdyż będzie to nieprofesjonalne
  • Występowanie błędów ortograficznych, interpunkcyjnych oraz stylistycznych
  • Brak: źródeł, cytatów, faktów, autora tekstu.

Fake newsy charakteryzują się skrótami myślowymi, stereotypami i bazują na instynktach, które nie są oparte żadnymi naukowymi faktami.

Jak odpowiednio reagować na dezinformacje? 

Z pewnością natrafiamy na wiele fake newsów, jak więc odpowiednio na nie reagować? W pierwszej kolejności powinniśmy je odznaczyć, aby uświadamiać innych, że mają do czynienia z nieprawdą. Ale warto także:

  1. Podczas zauważenia hasztagów, które nawołują do hejtu, buntu czy nienawiści, odwrócić je i zamienić na ich przeciwieństwa, czyli dobre hasztagi. Sprawi to, że uwaga hejterów zostanie skierowana na dobre tory.
  2. Postaw na edukacje siebie oraz innych. Zweryfikuj coś, zanim to rozpowszechnisz i udostępnisz.
  3. Unikaj czytania treści, które są hejterskie
  4. Wszelkie informacje sprawdzaj za pomocą wiarygodnych źródeł, czyli: statystyk policyjnych, Głównego Urzędu Statystycznego, Urzędu Ochrony Danych Osobowych, Urzędu Ochrony Konsumenta, danych Eurostatu itp.
  5. Jeśli sprawa jest naprawdę poważna, nie wahaj się zgłoszenia tego na policję.