EN
DE
UK
Z szacunków Międzynarodowego Związku Telekomunikacyjnego (ITU) wynika, że już w 2021 roku liczba internautów na świecie wynosiła około 5 mld. Tak ogromna popularność sieci niesie nie tylko wiele korzyści, ale również zagrożenia. Jako użytkownik internetu pamiętaj o ważnych zasadach, dzięki którym zmniejszysz ryzyko wielu potencjalnych problemów. Co trzeba mieć na uwadze? Jak dbać o bezpieczeństwo w sieci?
Zasady bezpiecznego korzystania z internetu – pamiętaj o nich
Zagrożenia w sieci nie dotyczą wyłącznie dzieci. Ostrożni muszą być również dorośli i seniorzy, a szczególnie wszyscy mało doświadczeni użytkownicy. Fakty są niestety takie, że nawet ktoś, kto od dawna korzysta z sieci, może dać się nabrać lub oszukać. Co jest szczególnie istotne przy przeglądaniu zasobów internetu?
Zastanów się, zanim zrobisz zakupy
Sklepy WWW potrafią kusić bardzo atrakcyjnymi ofertami, ale zawsze, zanim zrobisz pierwsze zamówienie przez daną witrynę, dokładnie ją sprawdź. Zerknij, czy na stronie znajdują się dane kontaktowe – adres i numer telefonu. Zadzwoń i przekonaj się, czy ktokolwiek odbierze. Następnie wyszukaj informacje o tej marce w Google i np. na Facebooku. Jeśli sklep odpowiadał za oszustwa, to niemal na pewno dowiesz się o tym z komentarzy na jego temat.
Niepokoić może brak jakichkolwiek danych. To może oznaczać, że witryna istnieje od niedawna i trudno powiedzieć, czego możesz się po niej spodziewać. Częstym chwytem stosowanym przez sklepy jest proponowanie bardzo niskiej ceny, która teoretycznie jest aktualna tylko przez kilka godzin. Nie da się łatwo skusić. Nie pozwól uśpić swojej czujności!
Jeśli tylko zweryfikujesz sklep, to możesz mieć pewność, że nie dojdzie do oszustwa.
Używaj trudnych haseł
Zapewne masz konta w wielu serwisach i przeważnie korzystasz z tego samego lub podobnego loginu. Do tego łączysz go z identycznym w każdym przypadku hasłem, które jest łatwe do zapamiętania. To błąd, który zwiększa ryzyko włamania na Twoje konto. Według Cybernews Investigation Team najpopularniejsze w 2023 roku są następujące hasła:
Źródło: https://cybernews.com/best-password-managers/most-common-passwords/
Jak widzisz, są to popularne ciągi znaków. Powyższa lista jest efektem analizy 15 212 645 925 haseł. Autorzy twierdzą, że często na podstawie hasła można wywnioskować wiek właściciela konta. Użytkownicy używają też nazw ulubionych zespołów sportowych.
Korzystanie z prostego do zapamiętania hasła we wszystkich serwisach jest wygodne, ale niebezpieczne. Jeśli chcesz zmniejszyć ryzyko włamania, łącz nieoczywiste znaki i nie pozwalaj przeglądarce na ich zapamiętywanie. Haseł nie zapisuj w przypadkowym pliku – użyj bezpiecznego programu do ich przechowywania, np. Sticky Password Premium czy też KeePass Password Safe, ale znajdziesz również wiele innych.
Uważaj na phishing!
Phishing to jedno z najpopularniejszych przestępstw w sieci, a polega na próbie wyłudzenia danych lub wprowadzaniu w błąd. Jeśli korzystasz z poczty elektronicznej, to prawdopodobnie zdarzyło Ci się dostać e-mail, który wyglądał, jakby pochodził od znanej marki, np. banku, serwisu aukcyjnego, dostawcy prądu, ale okazało się, że jest fałszywy.
Dla internetowych przestępców to dobry sposób na oszustwo, tym bardziej, że potrafią oni wywołać emocje. Np. otrzymujesz informację o niezapłaconym rachunku i wezwanie do natychmiastowego uregulowania płatności. Niestety, ale phishing jest bardzo skuteczny. Przeważnie wykorzystywanym do tego narzędziem jest poczta elektroniczna, ale często również SMS-y.
Poniższe dane mogą szokować, ale ponad 47% wiadomości e-mail wysłanych w 2021 roku to phishing!
Źródło: https://earthweb.com/how-many-phishing-emails-are-sent-daily/
Nie korzystaj z nielegalnych stron
Takie witryny bardzo często zawierają wirusy. Wystarczy, że odwiedzisz serwis i jeśli nie masz oprogramowania antywirusowego, możesz zainfekować urządzenie. Później przestępcy będą mieć otwartą drogę do popełnienia przestępstwa. Mogą wykraść Twoje dane do logowania do różnych serwisów, a nawet wykorzystać Twój sprzęt do ataków hackerskich. Złośliwe oprogramowanie wykorzystywane jest na stronach z nielegalnym softem, materiałami video, pornograficznymi i nie tylko.
Zerknij na poniższe dane przygotowane przez firmę MUSO. W kolumnie po prawej widzisz liczbę odwiedzin pirackich stron w miliardach. Wprawdzie zestawienie dotyczy 2018 roku, ale i tak pokazuje skalę problemu. Każda taka wizyta może się zakończyć zainfekowaniem Twojego urządzenia.
Źródło: https://dataprot.net/statistics/piracy-statistics/
Zainstaluj oprogramowanie antywirusowe
To oczywiście absolutna podstawa. Nie zapominaj też o aktualizacjach programu antywirusowego. Według danych Eftsure dziennie powstaje około 6 tys. nowych wirusów. Jeśli Twoje oprogramowanie nie jest w bieżącej wersji, to nie poradzi sobie z przybywającymi zagrożeniami. Zerknij na poniższy wykres. Pokazuje on, z jakimi przeciętnymi kosztami wiążą się dla firm poszczególne ataki. Oczywiście infekcja w komputerze osobistym również może być bardzo kosztowna!
Źródło: https://www.helpnetsecurity.com/2019/03/07/cyberattack-cost-2018/
Nie otwieraj podejrzanych wiadomości e-mail
Nie wiesz, kto jest nadawcą? Wiadomość wygląda podejrzanie? W takim razie nie otwieraj załączników ani nie klikaj żadnych linków, które znajdują się w e‑mailu. Pamiętaj o ryzyku podszywania się przez internetowych oszustów pod znane marki.
Sprawdź, czy nadawcą jest na pewno dana firma – przestępcy często rejestrują bardzo podobny adres strony, żeby wprowadzić w błąd. Jak wspomnieliśmy – blisko połowa wysyłanych wiadomości to phishing.
Korzystaj z uwierzytelniania dwuskładnikowego
Oznacza to, że jesteś weryfikowany na dwa sposoby. Przy próbie zalogowania się do danej usługi musisz podać login i hasło, ale także poświadczyć tożsamość za pomocą innej metody. Możesz potwierdzić logowanie SMS‑em wysłanym na Twój numer telefonu albo w aplikacji na smarfona. Sposoby są różne.
Od lat korzystają z nich banki, ale możesz je włączyć dla coraz większej liczby usług. Warto to robić – zmniejszasz wtedy ryzyko kradzieży pieniędzy czy nieuprawnionego korzystania z Twoich usług.
Nie ufaj w sieci nieznajomym
Nie dotyczy to tylko dzieci. Są pewne grupy osób, które szczególnie często są celem internetowych przestępców. To np. single w starszym wieku. W serwisach społecznościowych znajdziesz mnóstwo profili, na których dodawane są zdjęcia pięknych kobiet. Często chodzi wyłącznie o zebranie jak największej liczby obserwujących. Prowadzący wstawiać może nie tylko zdjęcia, ale i linki do stron. Tymczasem klikając odsyłacz, można trafić na zainfekowaną witrynę.
Zdarza się też, że panowie nawiązują online relację z kobietami i z czasem namawiają je do przekazywania pieniędzy, aby mogli rozwiązać swoje poważne problemy. Zachowaj czujność!
Nie hejtuj!
Hejt to zjawisko, które może prowadzić nawet do śmierci prześladowanej osoby. Wielu ma przez niego poważne trudności, z którymi sobie nie radzi. Mowa nienawiści często jest zupełnie nieuzasadniona. Internauci są obrażani ze względu na swój wygląd, popełnione błędy. Problem dotyka osób bardzo znanych, jak i zwykłych ludzi. Zerknij poniżej – z danych wynika, że co 3. nastolatek miał do czynienia z agresją w internecie.
Źródło: https://publicystyka.ngo.pl/nienawisc-i-hejt-w-sieci-dotyczy-coraz-wiekszej-liczby-nastolatkow-jak-z-nia-skutecznie-walczyc
Jeszcze bardziej mogą przerażać przedstawione niżej dane. 27% badanych nastolatków przyznało, że jest sprawcą przemocy, a 32% brutalnie obrażało innych online raz w miesiącu lub częściej. Hejt może mieć poważne konsekwencje. Odnoś się kulturalnie do innych osób w sieci i koniecznie sprawdź, czy z tym zjawiskiem nie mają do czynienia Twoje dzieci. Nie zakładaj, że wszystko jest na pewno dobrze – lepiej kontroluj te kwestie, by nie doszło do tragedii.
Zasady korzystania z internetu – podsumowanie
W sieci zawsze zachowuj ograniczone zaufanie. Przemyśl swoje kroki, nie korzystaj z podejrzanych witryn, a tym bardziej serwisów, które są nielegalne. Pamiętaj o aktualizowaniu oprogramowania antywirusowego i stosowaniu mocnych haseł, a wtedy ryzyko, że staniesz się ofiarą przestępstwa, będzie mniejsze.